Powiedzmy sobie szczerze, osiąganie wyników przez zespół jest tak naprawdę celem jego istnienia. Po to gromadzimy w jednym miejscu grupę indywidualności i pracujemy z nimi (co jest cholernie trudną robotą), aby zbudować z nich, jak to ładnie określamy „Mistrzowski Zespół”. Wszystko fajnie, ALE….
No właśnie, jedno zasadnicze „ale”. Niestety w ogromnej ilości drużyn osiąganie wyników jest stawiane na pierwszym miejscu, co paradoksalnie prowadzi do tego, że dany zespół tych wyników nie osiąga. Sam spędziłem lata w sportach drużynowych jak np. koszykówka czy football amerykański i wiem, jak presja wyników i stawianie osiągnięcia celu na pierwszym miejscu potrafi zablokować lub doprowadzić do rozpadu nawet najlepiej zapowiadających się zespołów.
Problemem jest niewłaściwa hierarchia wartości w grupie i nieodpowiednia metodyka oraz kolejność działań. I właśnie w tym miejscu pojawia się „Piramida Lencioniego”. Patrick Lencioni jest amerykańskim publicystą i mówcą, który poświęcił lata na badaniach i obserwacji zachowań oraz relacji w zespołach. Szukał odpowiedzi na pytania co takiego robią mistrzowskie zespoły, czym się wyróżniają od innych, że osiągają tak spektakularne wyniki. Na podstawie badań i wieloletniego doświadczenia oraz obserwacji kilkudziesięciu zespołów Patrick Lencioni zdefiniował 5 dysfunkcji właściwego funkcjonowania zespołu, a jego książki na ten temat odbiły się szerokim echem i do dziś są bestselerami na całym świecie. W swojej tezie przedstawia 5 wartości według hierarchii ich ważności, które decydują o jakości zespołu i jego skuteczności. Piramida wygląda następująco:
(źródło http://www.dobrezycie.org/aktywni2018/artykul-jak-tworzyc-zespol)
Zdziwiony? Jak widzisz dbałość o wyniki znalazła się dopiero na samym szczycie. Ale dobrze, zacznijmy po kolei.
Na pierwszym miejscu mamy zaufanie. Nie powinno to nas raczej dziwić. Zespół jest organizacją opartą na relacjach, a ciężko wyobrazić sobie dobre relacje bez wzajemnego zaufania. Najczęstszy powód rozpadania się związków czy to małżeńskich, koleżeńskich czy biznesowych to właśnie brak zaufania. Faktem jest jednak to, że zbyt mało trenerów czy liderów naprawdę pracuje nad podniesieniem poziomu zaufania w grupie. Zazwyczaj mamy podobny schemat. Grupa ludzi spotyka się razem regularnie, aby wykonywać wspólnie jakieś czynności przez określoną ilość czasu. Po pewnym etapie wśród tej grupy pojawią się relacje koleżeńskie, może przyjaciele. Powstaną mniejsze lub większe grupy, w zależności od tego z kim złapaliśmy wspólny język. A przecież zaufanie w grupie to coś więcej niż dwie czy trzy dobre relacje. Zaufanie szczególnie w zespołach, które pracują na wspólny cel to przekonanie, że co by się nie działo, mogę liczyć na każdego członka mojego zespołu. I to w każdej sytuacji. Nie tylko na boisku czy w pracy, ale również, a może przede wszystkim poza nim. Zaufanie buduje się z czasem i w dużym stopniu jest ono zależne od lidera grupy.
Kolejnym punktem piramidy jest tzw. gotowość na feedback, czyli odpowiedź zwrotną. Tak naprawdę w tym miejscu można zawrzeć po prostu sposób i jakość komunikacji w zespole. To chyba najczęstsza przyczyna konfliktów i nieporozumień. Problem polega na tym, że często czujemy, co chcemy przekazać, ale nie wiemy jak. Często tak naprawdę mówimy o tym samym i zmierzamy w tym samym kierunku, tylko mówimy w „dwóch różnych językach”. Dobra komunikacja jest podstawą każdej relacji. Zarówno prywatnych, jak i grupowych. W mistrzowskich zespołach ze względu na zaufanie wobec siebie członkowie potrafią się również dobrze komunikować. Potrafią w jasny sposób przekazać swoją myśl, a jednocześnie są gotowi na konstruktywną krytykę. Bardzo często mamy wiele do powiedzenia, ale nie potrafimy słuchać i przyjmować tego, co mówią inni. A to właśnie jest klucz do właściwej komunikacji. Skupić się na tym ci chce mi przekazać drugi człowiek.
Trzecim filarem właściwego funkcjonowania zespołu jest zaangażowanie. W moim osobistym odczuciu jest to najważniejszy aspekt w działaniu zespołu, ale również w życiu każdego z nas. Bycie niezaangażowanym jest życiem niepełnym. Jest życiem na pół etatu. Jeżeli coś robię, czegoś się podejmuję, wkładam w to całe serce. Daję z siebie 100%, tyle ile mogę. Wielu ludzi mówi „spróbuję”. Jednak słowo to daje możliwość łatwego i bezpiecznego poddania się czy wycofania z obranej ścieżki. Zaangażowanie polega na prostej deklaracji „tak” lub „nie”. Albo robię, albo nie robię. Kropka. Ludzie zaangażowani zostawiają pot, krew i łzy. Idą do końca i nie zatrzymują się gdy upadną. To ci ludzie i te zespoły, na które zawsze możesz liczyć, w każdej chwili. A z tego wynika kolejny szczebel piramidy Lencioniego.
Odpowiedzialność jest tym, co cechuje dojrzałość człowieka czy zespołu. Wiek nie ma nic do znaczenia. Często spotykam dzieci czy młodzież bardziej odpowiedzialną za swoje decyzje niż 40- czy 50-letni dorośli. Bycie odpowiedzialnym nie polega jednak tylko na skupianiu się na swoim. Oznacza to również brać odpowiedzialność za swój zespół. Gdy wygrywamy, wygrywamy razem. Gdy przegrywamy, przegrywamy razem. Jeżeli członek Twojego zespołu zmaga się z jakimś problemem w domu, w relacjach czy może nawet w szkole albo w pracy, pomóż mu. Bądź odpowiedzialny. Jak macie osiągać wyniki jeżeli w życiu któregoś z Was panuje bałagan, ból czy smutek. Bądź odpowiedzialny na początku za siebie, następnie za każdego członka zespołu i na końcu za cały zespół. To w skrócie oznacza być liderem.
Te wszystkie cechy prowadzą nas na sam szczyt. Do osiągania wyników. Nigdy na odwrót, nigdy inaczej. Jeżeli poukładasz we właściwy sposób te cztery cechy: ZAUFANIE, GOTOWOŚĆ NA FEEDBACK, ZAANGAŻOWANIE oraz ODPOWIEDZIALNOŚĆ, wyniki przyjdą same. Tak działają najlepsi. Tak działają najlepsze zespoły na świecie w każdej dziedzinie. Pamiętaj jednak o jednym, zanim zaczniesz formować czy przekształcać zespół: KAŻDĄ ZMIANĘ ZACZYNAJ OD SIEBIE.
Błażej Kummer
Akademia Trenerów Mentalnych 24
