Chcąc przybliżyć kwestię koncentracji, wykorzystam tzw. model uwagi Roberta Nideffera, opisujący 4 obszary koncentracji opierające się na 2 wymiarach: zakresie oraz ukierunkowaniu. Otrzymujemy koncentrację:
1. Szeroką zewnętrzną
2. Wąską zewnętrzną
3. Szeroką wewnętrzną
4. Wąską wewnętrzną
Każdy zawodnik będzie posługiwał się każdym z jej rodzajów (i większość sportów wymaga umiejętności przełączania się między nimi), jednak jest duża szansa, że jedna z nich będzie tą wiodącą. Warto się nad tym zastanowić, ponieważ może nam to dużo powiedzieć np. w odniesieniu do naszej pozycji na boisku oraz roli, jaką odgrywamy np. w zespole.
Przyjrzyjmy się im trochę bliżej 🙂
KONCENTRACJA SZEROKA ZEWNĘTRZNA
W tym typie koncentrujemy się na wielu czynnikach pochodzących z zewnątrz, np. na ustawieniu drużyny przeciwnika. Jest to styl bardzo przydatny w grach zespołowych, takich jak piłka ręczna, piłka nożna, koszykówka, gdzie sytuacja zmienia się dynamicznie i istnieje konieczność ciągłe obserwacji poczynań przeciwnika. Ten typ koncentracji jest niezbędny dla zawodników grających na pozycji rozgrywającego, który musi potrafić odczytywać działania przeciwnika i znajdować rozwiązania na jego działania.
KONCENTRACJA WĄSKA ZEWNĘTRZNA
Charakteryzuje się uwagą na jednym konkretnym elemencie zewnętrznym, np. na celu jakim jest tarcza strzelecka. Podobny typ uwagi powinien posiadać (i „włączyć”) zawodnik, który wykonuje rzut karny w piłce nożnej lub wolny w koszykówce. Posiadając mocno rozwinięty ten rodzaj uwagi zawodnik będzie potrafił odciąć się od tego, co dzieje się wokół niego. Ważne, by sportowiec potrafił skupić się na właściwym pojedynczym elemencie.
KONCENTRACJA SZEROKA WEWNĘTRZNA
Obejmuje wiele elementów związanych z procesami odbywającymi się wewnątrz – w głowie i cele sportowca. Bardzo przydatny przy planowaniu, analizowaniu oraz rozwiązywaniu problemów. Wyzwaniem przy dominacji tego typu koncentracji jest to, by nie pozwolić na zbytnie analizowanie i rozmyślanie, szczególnie błędów, ponieważ to może prowadzić do spadku pewności siebie.
KONCENTRACJA WĄSKA WEWNĘTRZNA
To koncentracja na jednym elemencie psychicznym lub fizycznym. Potrafi być bardzo przydatna, o ile nie powoduje, że tracimy z oczu inne, istotne dla optymalnej gry, elementy ani nie sprawia, że jedna negatywna myśl powraca do nas raz za razem.
Tyle, jeśli chodzi o teorię. Co możesz z tym zrobić?
Określ, jaki jest Twój dominujący typ koncentracji. Zobacz, czy czasem nie przesadzasz w jedną lub drugą stronę – skupiasz się na nim zbyt mocno lub nie wykorzystujesz go w pełni. Następnie warto nad nim pracować dalej.
Zastanów się też, jakie działania wpisują się w pozostałe typy. Popracuj też nad tym, by wzmocnić umiejętność „przełączania się” pomiędzy typami, w zależności od sytuacji na boisku – to sprawi, że staniesz się jeszcze lepszym i bardziej kompletnym sportowcem!
PS. Jeśli chciał(a)być otrzymać ćwiczenie, które wzmocni w Tobie tę ostatnią umiejętność (przełączania się pomiędzy różnymi typami koncentracji), napisz do mnie maila w tej sprawia a z przyjemnością i całkowicie za darmo Ci je podeślemy 🙂